Όταν πρόκειται να μιλήσεις για την κουζίνα της Θεσσαλονίκης και τις γαστριμαργικές συνήθειες των κατοίκων της θα πρέπει πρώτα να συνειδητοποιήσεις ότι το φαγητό στη Θεσσαλονίκη δεν αφορά μόνο τον κορεσμό της πείνας.

Διαθέτει από τις μεγαλύτερες ποικιλίες φαγητών και γλυκών που εντυπωσιάζουν με τη νοστιμιά και την εμφάνισή τους.

Η ώρα που θα αφιερώσουν οι Θεσσαλονικείς τόσο στην παρασκευή όσο και στην κατανάλωση του φαγητού είναι μια ολόκληρη ιεροτελεστία, με τελικό σκοπό την ικανοποίηση ή καλύτερα την τέρψη των γευστικών τους αδένων και την απόλαυση αμφότερων όσων συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία.

Αυτή η μοναδική σχέση της Θεσσαλονίκης με το φαγητό, τη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική αντίστοιχα την ανακαλύπτεις τόσο στα εστιατόρια της πόλης που φιλοξενούν γεύσεις από τη διεθνή κουζίνα με μια βορειοελλαδίτικη εσάνς να τις συνοδεύει, αλλά και στα αμέτρητα τσιπουράδικα, τα ουζάδικα, στις ταβέρνες και τα σύγχρονα μαγειρεία που διαθέτει και περιμένουν τον επισκέπτη τους να τον καλωσορίσουν και να του χαρίσουν ηδονικές στιγμές γευσιγνωσίας και γαστρονομίας

Μα φυσικά στο ότι αυτή η πόλη εδώ και σχεδόν δύο χιλιάδες χρόνια φιλοξενεί και γίνεται πατρίδα για τόσους πολλούς και διαφορετικών εθνικοτήτων ανθρώπους. Γιατί πάντα στη διάρκεια των αιώνων η Θεσσαλονίκη υπήρξε σταυροδρόμι πολιτισμών και λιμάνι αμέτρητων επισκεπτών και κατακτητών. Ακόμη κι αν ήθελε να διατηρήσει ένα αυστηρό και συγκεκριμένο πλαίσιο στην μαγειρική και τις γεύσεις που θα την χαρακτηρίσουν , αυτό ήταν μάλλον αδύνατο.

Οι εξελίξεις και οι παραλλαγές από την πληθώρα των γεύσεων, δημιούργησαν επιμιξίες γαστρονομικές που κατέληξαν στο αποτέλεσμα που απολαμβάνουν όλοι όσοι δοκιμάσουν την κουζίνα της Θεσσαλονίκης . Θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε Ανατολίτικη για τον τρόπο που παρασκευάζονται οι περισσότερες συνταγές φαγητών και γλυκών στη Θεσσαλονίκη και αυτό ως ένα βαθμό είναι σωστό. Άλλωστε οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη είχαν σαφώς περισσότερες και πιο εκλεπτυσμένες γνώσεις πάνω στη μαγειρική , τη ζαχαροπλαστική ενώ η συχνή χρήση μπαχαρικών από την Ανατολή έκανε τα φαγητά τους ιδιαίτερα ελκυστικά και ποθητά από τον ουρανίσκο ακόμη και των πιο απαίδευτων σε γευστικές εμπειρίες.

Όντας γεωγραφικό σταυροδρόμι μεταξύ Ανατολής και Δύσης η Θεσσαλονίκη, την ίδια ποικιλομορφία που παρουσίαζε στις πολιτικές, πολιτιστικές και κοινωνικές της θέσεις, το ίδιο συνέβη και με την κουζίνα της. Μπορεί κάθε εθνικότητα να ξεχώριζε με την κουζίνα της, Ελληνική, Εβραϊκή, Φράγκικη, Βυζαντινή, Τούρκικη, Μικρασιάτικη, Πολίτικη αλλά σύντομα τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα της κάθε μιας ενώθηκαν και δημιούργησαν τη θεσσαλονικιώτικη κουζίνα.

Φυσικά δεν πρέπει να ξεχαστεί και να γίνει συγκεκριμένη αναφορά στην κουζίνα του Αγίου Όρους που έχει δώσει εξαιρετικά δείγματα μαγειρικής, κυρίως λόγω της λιτής διατροφής που επιβαλλόταν από τη νηστεία. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι μοναχοί μάγειρες να εμπνέονται από τα αγαθά της φύσης και της θάλασσας και να δημιουργούν μαγειρική με ποικιλίες εδεσμάτων απόλυτα υγιεινά αλλά ιδιαίτερης νοστιμιάς που έχει την τιμητική της κυρίως τις περιόδους νηστείας.

Παραδοσιακά εδέσματα τα οποία μπορείς φυσικά να βρεις και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας αλλά μόνο στη Θεσσαλονίκη θα απολαύσεις τη γνησιότητά τους χάρη στα υλικά και το μεράκι που χρησιμοποιούν οι τεχνίτες είναι πρώτα από όλα το Θεσσαλονικιώτικο κουλούρι. Μια λιχουδιά που μπορείς να δοκιμάσεις από νωρίς το ξημέρωμα μέχρι αργά το βράδυ στους υπαίθριους πάγκους που ακόμη στήνονται σε κεντρικούς δρόμους όπως η Τσιμισκή, η Εγνατία και η Μητροπόλεως αλλά και σε όλους τους φούρνους που το σερβίρουν απλό με μπόλικο σουσάμι ή γεμιστό με ότι μπορείς να φανταστείς (τυρί, ελιά ,σοκολάτα, καρύδι, σταφίδα, κασέρι είναι μερικές μόνο από τις κλασικές πλέον γεύσεις για το κουλούρι της Θεσσαλονίκης).

Η επόμενη λιχουδιά που διατηρεί ακόμη ζωντανή τη διαμάχη μεταξύ Θεσσαλονικιών και της υπόλοιπης Ελλάδας ως προς την ονομασία της είναι φυσικά η Μπουγάτσα Θεσσαλονίκης . Και όπως θα σας εκμυστηρευτεί κάθε Θεσσαλονικιός ζαχαροπλάστης : το μυστικό και η διαφορά στην μπουγάτσα είναι στο φύλλο!

Πρέπει να βάλεις το κατάλληλο λάδι και το σωστό αλεύρι και να δουλευτεί με τέχνη που θα σου φτιάξει ένα φύλλο αφράτο και μεταξένιο. Η μπουγάτσα δεν είναι τυρόπιτα, δεν είναι κιμαδόπιτα είναι μπουγάτσα με κρέμα γλυκιά σερβιρισμένη με ζάχαρη άχνη και κανέλα, είναι γεμιστή με τυρί να σε χορταίνει όποια ώρα της ημέρας ή της νύχτα την επιλέξεις, είναι γεμιστή με κιμά ή με σοκολάτα. Είναι το γλύκισμα που κάνει περήφανη τη Θεσσαλονίκη και τη διαφοροποιεί από τις άλλες γαστρονομικές πρωτεύουσες.

Άλλο μοναδικό σε εμφάνιση και γεύση Θεσσαλονικιώτικο γλυκό είναι τα τρίγωνα Πανοράματος γεμιστά με κρέμα ή με σοκολάτα και συνοδεύουν μοναδικά τον καφέ η το τσάι σας και φυσικά είναι το γλυκό που όλοι οι φίλοι σας θα περιμένουν να τους προσφέρετε μετά το ταξίδι σας στη Θεσσαλονίκη.

Το γλύκισμα όμως που θα σας κάνει να ερωτευτείτε τη ζαχαροπλαστική αυτής της πόλης δεν είναι άλλο από το γεμιστό τσουρέκι της. Με παραδοσιακή πολίτικη συνταγή , το μαστιχωτό τσουρέκι κρύβει μέσα του κρέμα κάστανο, κρέμα φουντουκιού, κρέμα σοκολάτας ή όποια άλλη γεύση επιθυμεί ο ουρανίσκος σας και δεν θα σταματήσετε αν δεν φτάσετε στη τελευταία μπουκιά του.

Τα σιροπιαστά γλυκά στη Θεσσαλονίκη κατέχουν μια θέση τιμητική σε κάθε ζαχαροπλαστείο, σε κάθε φούρνο ακόμη και σε κάθε σπίτι αν οι νοικοκυρές έχουν κέφια ή ρίζες από την Πόλη και την Μικρά Ασία. Τα μπαχαρικά που έφερναν οι πρόσφυγες και η τέχνη που φτάνει ως τα βάθη της Ανατολής κάνει κάθε σιροπιαστό γλυκό που θα δοκιμάσετε να σας αφήνει με απόλυτα ικανοποιημένο ουρανίσκο και φυσικά έντονη επιθυμία για να συνεχίσετε και να τα συνοδεύσετε με παραδοσιακό παγωτό καϊμάκι ή ντοτουρμά, ακόμη και μέσα στο καταχείμωνο.

Ο επισκέπτης της Θεσσαλονίκης όμως εκτός από τα γλυκά της πρέπει να έχει όρεξη για να δοκιμάσει και τα φαγητά της για να καταλάβει τι είναι αυτό που τα κάνει τόσο νόστιμα και διαφορετικά.

Θα ξεκινήσουμε από τους μερακλήδες που ξέρουν να απολαμβάνουν τη διασκέδαση της Θεσσαλονίκης που κρατάει ως τις πρώτες πρωινές ώρες και τελειώνει φυσικά με ένα καλομαγειρεμμένο πιάτο πατσά με σάλτσα ή σκορδοστούμπι( για τους πιο μερακλήδες υπάρχει και το μπούκοβο) για να στρώσει και το πιο ταλαιπωρημένο από το αλκοόλ στομάχι.

Ο πατσάς είτε χοντροκομμένος (ντουσλαμάς) είτε ψιλοκομμένος μπήκε στην κουζίνα της Θεσσαλονίκης μετά το 1922 με τον ερχομό των προσφύγων που έφεραν και την τέχνη της παρασκευής και της μαγειρικής του και μέχρι σήμερα παραμένει από τα πιο αγαπημένα πιάτα ειδικά μετά από κραιπάλη και ξενύχτι.

Τα φαγητά στη Θεσσαλονίκη έχουν αυτή την ιδιαίτερη νοστιμιά γιατί όλα τα υλικά τους προέρχονται από τις γύρω περιοχές και τα βρίσκεις καθημερινά και ολόφρεσκα στις αγορές του Μοδιάνο και στο Καπάνι ενώ τα μπαχαρικά συναγωνίζονται το πιο θα δώσει περισσότερη νοστιμιά στα πιάτα που θα προτιμήσετε.

Ακόμη και τα κρασιά , τα τσίπουρα και το ούζο που θα επιλέξετε για να συνοδεύσετε το ταξίδι σας στην γαστρονομία της πόλης θα είναι από τη Χαλκιδική, τη Δράμα τη Νάουσσα ή από το κτήμα μικροπαραγωγών που τα χαρακτηρίζει εξαιρετική ποιότητα και μεράκι. Οι λάτρεις των κρεατικών θα μαγευτούν από την ποικιλία των κόκκινων κρεάτων, από τα συνοδευτικά τους και από την απαράμιλλη νοστιμιά κάθε πιάτου.

Τα θαλασσινά και τα αλίπαστα είναι εκτός συναγωνισμού αφού όλα τα καλούδια του Αιγαίου βρίσκονται καθημερινά στο τραπέζι της Θεσσαλονίκης και οι μικρασιάτικες συνταγές κρύβουν τόση νοστιμιά που θα σας κάνουν φανατικούς και μόνιμους θαμώνες στις ψαροταβέρνες και τα τσιπουράδικα της πόλης.

Από όποια περιοχή της Θεσσαλονίκης επιλέξετε να ξεκινήσετε τη γευσιγνωσία και την κραιπάλη στη Θεσσαλονικιώτικη κουζίνα θα βρείτε αυτό που θέλετε χωρίς καμιά δυσκολία.

Αν κινηθείτε στο κέντρο της πόλης και ξεκινήσετε από ψηλά από την Άνω Πόλη θα βρείτε τα πιο μερακλίδικα τσιπουράδικα με μεζεδάκια και «μπινελίκια» που θα τα συζητάτε για πολύ καιρό ενώ αν βρεθείτε στα Πεύκα ή όπως το ξέρουν οι παλιότεροι το Ρετζίκι οι χασαποταβέρνες έχουν την τιμητική τους και τα κρέατα που θα απολαύσετε εκεί στον καθαρό αέρα αφού η περιοχή βρίσκεται στις παρυφές του Σέιχ Σου είναι ίσως τα πιο νόστιμα που έχετε δοκιμάσει.

Αν μάλιστα σας σερβίρουν και ψητό κυδώνι με παγωτό στο τέλος του γεύματος τότε θα έχετε μια πλήρη εικόνα για την γαστρονομία της πόλης.

Πιο κάτω στην καρδιά του ιστορικού κέντρου στην περιοχή που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείτε, τα Λαδάδικα είναι το σημείο της πόλης που θα βρείτε εξαιρετικές ταβέρνες με ντόπια κουζίνα αλλά και εστιατόρια με κουζίνα από όλες τις γωνιές της Ελλάδας.

Και όσοι θέλετε να δοκιμάσετε και διεθνή κουζίνα εκεί μέσα στα πλακόστρωτα καλντερίμια με τα ανακαινισμένα κτίρια θα μείνετε απόλυτα ικανοποιημένοι αφού η περιοχή φιλοξενεί πολλά εστιατόρια με πείρα σχεδόν 20ετίας.

Αλλά και για τους φοιτητές και τους νέους που δεν θέλουν να περιοριστούν στο πρόχειρο φαγητό, αλλά θέλουν να περάσουν όμορφα και φυσικά να φάνε καλά τότε η περιοχή που θα επιλέξετε είναι στην πλατεία Άθωνος με τα σκεπαστά πλακόστρωτα δρομάκια ανάμεσα στα μαγαζάκια από την κεντρική αγορά της Θεσσαλονίκης . Εκεί σε πολύ καλές τιμές θα δοκιμάσετε μεζεδάκια απίστευτης νοστιμιάς και ποικιλίες κρεατικών ή θαλασσινών, που θα συνοδεύσουν το χύμα κρασί και το τσίπουρο ενώ οι περισσότερες ταβέρνες προσφέρουν και ζωντανή μουσική και κάνουν τα βράδια πολύ ιδιαίτερα. Για να είμαστε ειλικρινείς δεν υπάρχει περίπτωση να πάτε σαββατόβραδο σε αυτά τα ταβερνάκια και να μη σας βρει το ξημέρωμα στο συντριβάνι της πλατείας Άθωνος μετά την κρασοκατάνυξη ή την τσιπουροκατάνυξη.

Εστιατόρια και ταβερνάκια με πραγματική εξειδίκευση στα θαλασσινά αλλά και στα κρεατικά θα βρείτε σίγουρα στην σκεπαστή αγορά του Μοδιάνο, στα Λουλουδάδικα καθώς είναι όλα ποτισμένα με άρωμα παλιάς Θεσσαλονίκης. Εκεί που την δεκαετία του ΄80 και του ΄90 ήταν το στέκι πολλών πολιτικών, δημοσιογράφων και καλλιτεχνών και που ακόμη και σήμερα θα ακούσεις ιστορίες για τα γλέντια που ξεκινούσαν από νωρίς το μεσημέρι για να καταλήξουν αργά το ξημέρωμα της επόμενης μέρας ενώ οι λιχουδιές, τα μεζεδάκια και τα κεράσματα ξεχείλιζαν στα τραπέζια χωρίς να ξεχωρίζεις από ποια κουζίνα ξεκίνησαν.

Εσείς πάλι που θέλετε να τρώτε το ψαράκι σας και να απολαμβάνετε τα φρούτα της θάλασσας μαγειρεμένα αχνιστά, με σαλτσούλα, στο τηγάνι η στη σχάρα και παράλληλα λατρεύετε να μυρίζετε το ιώδιο της θάλασσας, η Θεσσαλονίκη έχει για σας τις καλύτερες και τις περισσότερες επιλογές. Θαλασσινά λοιπόν με θέα τον Θερμαϊκό, θα κατευθυνθείτε στην Καλαμαριά εκεί που οι πρόσφυγες βρήκαν τη νέα τους πατρίδα και την προτίμησαν γιατί εβλέπαν τη θάλασσα και θυμόταν την πατρίδα τους πριν τη καταστροφή. Εκεί που όλοι οι θαλασσινοί, καπεταναίοι, ψαράδες και μάγειροι έφεραν νέες τεχνικές και συνταγές να μαγειρεύεις τα θαλασσινά. Δεν είναι τυχαίο που οι ψαροταβέρνες και τα εστιατόρια που σερβίρουν θαλασσινά στην Καλαμαριά απαριθμούν δεκαετίες πείρας και δεν θα υπερβάλλουν καθόλου αν σας πουν ότι έχουν ταΐσει και σερβίρει τους πάντες, ντόπιους και επισκέπτες.

Το ίδιο και στην Περαία και τη Μηχανιώνα. Εκεί βρίσκεται η Ιχθυόσκαλα , εκεί αν πάτε νωρίς το ξημέρωμα θα δείτε και τους ταβερνιάρηδες να προμηθεύονται τις νοστιμιές που θα σας σερβίρουν δίπλα ακριβώς από τη θάλασσα. Κι αν είναι καλοκαιράκι και νιώθετε τα τσιπουράκια να σας ανεβάζουν τη θερμοκρασία, εκεί η παραλία έχει πάρει επανειλημμένα την γαλάζια σημαία οπότε βουτάτε άφοβα!

Αν πάλι το “ταχυφαγείο” είναι κάτι που δεν μπορείτε να στερηθείτε και θέλετε να το δοκιμάσετε και στην Θεσσαλονίκη ,τότε να είστε σίγουροι πως τα καταφέρατε και σε αυτό! Ο γύρος, τα σουβλάκια, οι παντσέτες και τα σμυρνέικα σουντζουκάκια απίστευτης νοστιμιάς είναι από τις κορυφαίες επιλογές που επιβάλλεται να δοκιμάσετε αν προτιμάτε το γρήγορο αλλά ποιοτικό φαγητό.

Εκείνο που μπορούμε να σας πούμε με σιγουριά για το φαγητό και τα “φαγάδικα” της Θεσσαλονίκης είναι ότι όπου κι αν βρεθείτε, όπου και αν αποφασίσετε να καθίσετε και να δοκιμάσετε την κουζίνα της θα ενθουσιαστείτε! Θα σας κερδίσουν οι φιλικοί άνθρωποι που θα σας καλοσωρίσουν στα εστιατόρια τους σαν να σας υποδέχονται στο σπίτι τους. Θα σας εξυπηρετήσουν και θα σας προτείνουν πάντα το καλύτερο ,για να σας δουν να φεύγετε χορτάτοι και χαμογελαστοί, με το γλυκάκι κερασμένο στο τέλος του φαγητού. Και να είστε σίγουροι πως και την επόμενη φορά που θα ξαναπάτε με τον ίδιο τρόπο θα σας εξυπηρετήσουν και θα σας χορτάσουν

Πηγή: https://www.thessalonikiguide.gr